مساله اشتغال زنان و تفکیک جنسیتی نقش‌ها
تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۶۲۶۸۶
یکی از نقش‌هایی که دین مبین اسلام برای زنان در جامعه مجاز شمرده است، فعالیت اقتصادی و برخورداری از شغل درآمدزا در جامعه است، نقشی که برای آنها همچون مردان وظیفه شناخته نمیشود. - اخبار فرهنگی -
به‌گزارش خبرگزاری تسنیم، سمیه صراف پژوهشگر حوزه زنان و خانواده:
البته عهده دار شدن این نقش برای زنان جنبه ی وظیفه و فریضه ندارد و واجب بودن این امر برای مردان متصور گردیده و تلاش مرد برای تامین هزینه های خانواده در روایات همچون جهاد فی سبیل الله تلقی شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با عنایت به آیات مبارکه قرآن(قرآن کریم، بقره:234 ؛ نساء:32 ؛ قصص:23) و احادیث و روایات بسیار فراوان و متعدد (بحارالانوار: ج100، ص9 ؛ وسائل الشیعه: ج12، ص49 ؛ مستدرک الوسائل: ج13، ص12) که بر جواز اشتغال برای زنان دلالت دارند و نیز گزارش های تاریخی از سیره زنان اهل بیت(ع) و زنان صحابه که به اشتغال و کسب درآمد می پرداختند و پیامبر اکرم(ص) نیز مخالفتی با آن نداشتند(وسائل الشیعه: ج22، ص246 ؛ بحارالانوار: ج47، ص49) و نیز نظرات بزرگان و اندیشمندان دینی و کارشناسان این عرصه(صحیفه نور: ج7، ص339 ؛ مقام معظم رهبری،20/12/1375 ؛ علامه طباطبائی،382:1370) مبین این حقیقت است که اشتغال زنان امری صرفا مجاز و منوط به تمایل زن البته با اجازه و صلاحدید همسرش می باشد.(قانون مدنی: ماده 1117)
جواز اشتغال زنان مانند امر تحصیل و علم آموزی آنان به معنای بی قید بودن آن و جایز شمردن ورود زنان به هر نوع شغل و فعالیتی در جامعه نبوده و دارای ملاحظاتی می باشد که به نظر می رسد بررسی و تحلیل آنها در تبیین دقیقتر الگوی نقش اجتماعی زنان کمک شایانی خواهد کرد.
طائب: ارزش اسلام وقتی بهتر فهم می‌شود که «دیگری»اش را دقیق معرفی کنیمیکی از مهمترین ملاحظاتی که در باب اشتغال زنان وجود دارد مقوله نقش های زنانه و نقش های مردانه در جامعه است. نقش های زنانه و مردانه با توجه به موارد زیر تعیین می گردند:
در دیدگاه اسلامی با نظر به محدودیت هایی که برای ورود مردان به بعضی عرصه ها وجود دارد، یکسری نقش ها وجود دارند که حضور زنان در آنها هم به لحاظ عرفی و شرعی پذیرفتنی تر است و هم بازدهی زنان در آن عرصه های بیشتر است. نقش هایی که هم موضوع زنانه داشته و هم برای زنان صورت می گیرد که نیازمند فاعلی زنانه نیز هستند. مشاغلی از قبیل پزشک زنان، آرایشگری زنان، آموزش زنان، خدمات به زنان و...شرایط و استعدادهای ویژه زنان که به صورت ذاتی با مردان تفاوت های اساسی دارند آنان را مهیای پذیرش نقش هایی خاص نموده که ترجیح و تاکید دین اسلام را نیز به همراه دارند. مانند مشاغلی چون معلمی، مربیگری، مشاوره، مددکاری، بافندگی، نقش هنری و... که در روایات نیز اینگونه تقسیم کار و تفکیک جنسیتی نقش ها به چشم می خورد.(بحار الانوار: ج103، ص258) طائب: عدم تحول محیط در برابر «زن اجتماعی جدید» از مادر، «متهم» می‌سازدبا توجه به شرایط خاص جسمانی زن که دین اسلام او را با عبارتی نظیر ریحانه (وسائل الشیعه: ج20، ص168 ؛ بحار الانوار: ج74 ، ص235 ؛ مستدرک الوسائل: ج14، ص251 ؛ الکافی: ج5، ص510 ؛ من لایحضره الفقیه: ج3، ص556 ؛ نهج البلاغه: نامه31 ؛ غررالحکم: ص408 ؛ تحف العقول: ص85 مکارم الاخلاق: ص218 ؛ کنزالفوائد: ج1، ص376) خطاب می کند، پذیرش بعضی از نقش ها و فعالیت های اجتماعی به عنوان شغل برای وی امری سخت و طاقت فرسا بوده و با ویژگیهای وی سازگاری ندارند. مانند مشاغلی چون فعالیت در معدن، بنّایی، کارگری در شرایط سخت، رانندگی و مسافرکشی، شوفری، آهنگری و...
در اسلام با عنایت به ارزش هایی که بر مقوله نقش زنان در جامعه حاکم است از جمله تکبر، عزت و احترام زن در مقابل نامحرم(قرآن کریم، احزاب:32 ؛ نهج البلاغه: حکمت234) باعث می شود که بعضی از مشاغل برای زنان مطابق با شان آنان تلقی نشود. مانند مشاغلی چون منشی گری و یا مستخدم بودن زنان. همانطور که رهبر عزیز انقلاب که سخنان ایشان، منشور اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زنان جامعه می باشد، می فرمایند: «تکبر برای زن‌ها در مقابل مرد بیگانه ممدوح است. این حالت در بعضی از مشاغل به کلی از بین می‌رود؛ مثل منشی‌گری و مستخدم بودن زن.»(مقام معظم رهبری،13/12/84)
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: زنان زنان و خانواده وسائل الشیعه اشتغال زنان برای زنان برای زن نقش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۶۲۶۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
زن و مرد در رسیدن به مقامات معنوی برابر هستند/ دین اسلام؛ مدافع اصلی حقوق زنان است
آیت‌الله رمضانی گفت: در قرآن درباره زنان، از تعابیری استفاده شده است که همان تعبیر برای مردان استفاده گردیده و تمام مقاماتی که برای مردان، مثل «حیات طیبه» وجود دارد، برای زنان هم است.
به گزارش ایسنا، آیت‌الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) که به دعوت مسلمانان برزیل برای شرکت در همایش «اسلام؛ دین گفت‌وگو و زندگی» به این کشور سفر کرده است، در جمع تعدادی از بانوان مسلمان منطقه آمریکای لاتین، با اشاره به ویژگیهای منحصر به‌فرد زنان اظهار کرد: زن دارای توانمندی‌های شخصی و جمعی است که یکی از این توانمندی‌های شخصی، بحث تربیت است. عاطفه‌ای که در وجود زن قرار دارد، نمونه‌ای از مهر الهی است، البته مهر الهی خودش هزاران برابر بیشتر از مهر مادری است. نقش تربیتی در خانواده به زن داده شده و نقش تربیتی مادر، بسیار برجسته است و این موارد به بخش توانمندی فردی زنان برمی‌گردد. در زمینه سلوک الهی و تلطیف هم، روح زن می‌تواند رشد زیادی داشته باشد. در بخش توانمندی اجتماعی زنان هم می‌توان گفت اگر مجموعه‌ای از ظرفیت‌های مربوط به زنان در فعالیت‌های اجتماعی جمع شود، یک قدرت شکست‌ناپذیر خواهد شد.
وی ادامه داد: هر کدام از شما حاضران در این نشست می‌توانید در جای خودتان، یک سری فعالیت‌های فردی داشته باشید، اما اگر این فعالیت‌های فردی با هم جمع شود، تبدیل به فعالیتی عمیق و گسترده اجتماعی خواهد شد و لازمه‌اش این است که انسان دنباله‌رو تشکلی باشد. چرا بانوان آمریکای لاتین در برابر کشته شدن یک سری از زنان که بی‌گناه کشته می‌شوند، نباید موضع بگیرند؟ زنان آمریکای لاتین که می‌بینند بچه‌های بی‌گناه کشته می‌شوند، چرا از آنها دفاع نکنند و صدای خودشان را به جهان نرسانند؟ چرا به دنبال این نباشند که استیفای حقوق زنان در جامعه بشری را به صورت حقوقی دنبال کنند؟ آنها در صورت ایجاد تشکل می‌توانند نشست‌های علمی با موضوع زن، زن در اسلام، زن در غرب در همه کشورهای منطقه آمریکای لاتین برگزار کنند.
دین اسلام؛ مدافع اصلی حقوق زن
دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) افزود: در یک قرن اخیر آخرین دفاعی که در غرب از زنان شده، در حوزه فمنیسم بوده که شما مطلع هستید هنوز هم امروزه دست به استفاده ابزاری از زنان می‌زنند. اگر آنها خودشان را پیشرفته می‌دانند، به قوانین مونتسکیو و جاهای دیگر مراجعه کنید تا ببینید در مورد زن چه گفته‌اند. باید در این خصوص مطالعه کنید و بگویید که مدافع اصلی حقوق زن در اسلام، تعریف شده است. اصطلاحات حقوقی را یاد بگیرید و در جلسات سازمان‌های بین‌المللی، شرکت کنید و بگویید که اسلام تنها دینی است که می‌تواند از حقوق انسان و از جمله حقوق زنان، دفاع کند.
آیت‌الله رمضانی با اشاره به رساله حقوق امام سجاد(ع) اظهار کرد: غربی‌ها می‌گویند ما حقوق بشر را پایه‌گذاری کردیم، سابقه این ادعا، صد سال است؛ در حالی که امام سجاد(ع) هزار و دویست و پنجاه سال پیش، رساله حقوق را نوشته است. کلمات پیامبر(ص) و کلمات حضرت امیرالمومنین(ع) در مورد زنان موجود است و همه این محتواها جزو حقوق زنان در اسلام است. باید هویتی که اسلام به زنان داده است را به جامعه غربی و جامعه جهانی معرفی کنید.
وی اضافه کرد: همان طوری که باید شخص خودمان را باور کنیم و به خودباوری فردی برسیم، به لحاظ جمعی هم باید به خودباوری جمعی و خودجمعی برسیم. خودباوری جمعی، یک ظرفیت کمی و کیفی ایجاد می‌کند. زنان یک سرمایه عظیم اجتماعی هستند، البته در طول تاریخ دوران‌های مختلفی بر زنان گذشت، دورانی بود که زنان به عنوان موجودات بی‌هویت معرفی می‌شدند و حتی به لحاظ فرهنگ، کار به جایی رسید که داشتن دختر، ننگ محسوب می‌شد! این که دین، داشتن دختر را نعمت می‌داند ـ که اگر نعمت بیاید، برکت بر خانه نازل می‌شود ـ به خاطر آسیب‌هایی بود که در آن زمان نسبت به دختران وجود داشت. بی‌هویتی و استفاده ابزاری، بدترین چالش در مورد زنان بوده و این مسئله در دوران جاهلیت کهنه، بسیار وجود داشت، متاسفانه زمانی بود که بعد از مرگ مرد، زن به عنوان ارث پسر بزرگ دانسته می‌شد. در چنین زمانی، پیامبر اکرم(ص)، خود را مدافع هویت و کرامت زنان دانستند و مدافع حقوق زنان بودند و به یک معنا، قربانی دفاع از حقوق زنان شدند، چون به این خاطر، مشرکان ایشان را ابتر و مقطوع‌النسل معرفی کردند. کار به جایی رسید که پیامبر برای دفاع از این کرامت، دست دخترشان را می‌بوسیدند و تصویر جدید، عمیق و دقیقی را از زن ارائه دادند.
برابری زن و مرد در رسیدن به مقامات معنوی
دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) افزود: زن می‌تواند آرام‌بخش جامعه و خانواده و مکمل تربیت نسل بشر باشد، او این نقش اصلی را می‌تواند به خوبی در خانه ایفا کند و این نقش بسیار مهمی است که به زنان داده شده است. مسئولیت زن، فقط ماندن در خانه نیست، بلکه می‌تواند فعال اجتماعی هم باشد و او حتی می‌تواند نه فقط در بخش تربیتی؛ بلکه در بخش‌های فرهنگی و سیاسی هم جریان‌ساز باشد. زن این گونه، هویت عالی پیدا می‌کند و در کنار مردان به آن رشد عالی می‌رسد. حتی برخی از زنان، رشدشان در این بخش از مردان هم بیشتر است، تا جایی که رسول اکرم(ص) می‌فرماید: زدن زنان، کار آدم‌های پست و همسران پست است. تمام مقاماتی که برای مردان مثل حیات طیبه وجود دارد، برای زنان هم هست؛ «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً»؛ انسانیت، زن و مرد نمی‌شناسد، بلکه انسانیت به کرامت برمی‌گردد. در روایات آمده است که «عده‌ای از یاران ارشد امام زمان(عج)، از زنان هستند».
آیت‌الله رمضانی با اشاره به عدم تفاوت زنان و مردان در کمال اظهار کرد: خداوند در آیه ۱۳ سوره حجرات می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَیٰ وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ». خداوند آن قدر هویت و کرامت زنان را بالا می‌برد که برخی از زنان، توسط پروردگار در قرآن به عنوان الگو معرفی شده‌اند. خداوند به واسطه حضور زن، جریان کوثرگرایی را در برابر تکاثرگرایی در جامعه محقق می‌کند. جریان کوثرگرایی ماهیت توحیدی دارد که این به برکت حضرت زهرا(س) است. از سوی دیگر، افراد در تکاثرگرایی به مالشان می‌نازند. در قرآن درباره زنان از تعابیری استفاده شده که همان تعبیر برای مردان استفاده گردیده و حتی از این تعابیر استفاده نبوت و امامت هم می‌شود، مثل آیه «وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَیٰ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ» که در مورد حضرت مریم(س) است.
وی افزود: اسماء همسر جعفر بن ابی‌طالب به حبشه هجرت کرد، زمانی که به مدینه برگشت پرسید: آیا آیه‌ای در مورد زنان آمده است یا نه و اگر آیه‌ای نیامده، همه ما ضرر کردیم. اسماء به نزد رسول اکرم(ص) آمد و از ایشان پرسید: یا رسول‌الله آیا آیه‌ای در مورد زنان نیامده است؟ پیامبر(ص) پاسخ دادند: چرا، آیه ۳۵ سوره احزاب در این خصوص نازل شده که خداوند می‌فرماید: «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِینَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِینَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِینَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیرًا وَالذَّاکِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا». اسماء از شنیدن این آیه بسیار خوشحال شد. این آیه حکایت از این دارد که همه مقاماتی که برای مردان است، برای زنان نیز می‌باشد و اشاره به برجسته بودن نقش زن دارد.
نقش آرام‌بخشی زن در خانواده
دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) ادامه داد: علامه جوادی آملی از بزرگان فقه و حکمت و فلسفه و عرفان هستند و ایشان چهل سال است که تفسیر کل قرآن را می‌گویند و مهمترین تفسیر این زمان، به نام «تفسیر تسنیم» در ۷۵ جلد به نوشته علامه جوادی آملی است. ایشان کتابی به نام «زن در آیینه جلال و جمال» دارند که حتما بانوان باید این کتاب را بخوانند. علامه جوادی آملی در این کتاب تعبیر لطیفی دارد با این مضمون که مرد مظهر جلال الهی و زن مظهر جمال الهی است. آرامش جمال به جلال، و آرامش جلال به جمال است، لذا خداوند در قرآن می‌فرماید: این‌ها به همدیگر سکونت و آرامش می‌دهند. در انجیل آمده که این آرامش از طرف زن به مرد است، اما علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان می‌نویسد: این آرامش هم از طرف زن به مرد و هم از طرف مرد به زن است.
وی در ضرورت هم‌افزایی و همکاری میان فعالان زن خاطر نشان کرد: ما باید به سمت تشکل‌سازی و سازماندهی برویم. جمعیت بانوان اهل‌بیت(ع) در صورت تشکیل می‌تواند برکات زیادی را برای بانوان این منطقه عظیم داشته باشد. این تشکل می‌تواند نشست‌های علمی را در موضوعات مختلف مربوط به زنان داشته باشد و بیانیه‌های متعددی در دفاع از حقوق زنان منتشر کند و جلساتی را به صورت مجازی در مناسبت‌هایی همچون ولادت‌ها و شهادت‌ها برگزار کند و شاهد حضور اعضای تشکل در کنفرانس‌های مختلف باشیم.
دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در پایان با ابلاغ سلام رهبر معظم انقلاب به جوانان و بانوان آمریکای لاتین گفت: من به حاضران در این جلسه توصیه می‌کنم که دیدگاه‌های امام خمینی(ره) و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را در مورد زنان مطالعه کنند. امام خمینی(ره) می‌فرمودند: ما مأمور به تکلیف و وظیفه هستیم. ما باید به وظایف خودمان به درستی عمل کنیم، چرا که تاریخ در مورد ما قضاوت خواهد کرد.
انتهای پیام
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت